پاسخ به یک شبهه رایج ✅برخی پرسش می کنند و یا شبهه دارند که مساجد خلوت شده است و حتی نسبت به دوره شاه هم مردم کمتر به دین رغبت نشان داده و بلافاصله نتیجه می گیرند که مردم از دین زده شده اند و نتیجه بعدی آنکه گناهش گردن جمهوری اسلامی است !! به نظر،من بر فرض صحت پیش فرض اولی ، نتیجه گیری دوم و سوم غلط است چرا ؟ چون در زمان رژیم گذشته تنها جایی که منحصرا می توانست نماد مذهب و دین باشد مساجد و اماکن مذهبی بود ؛ سایر جاها غلبه کامل با فرهنگ غرب و بی دینی بوده است ؛ لذا تجمیع مؤمنین در تنها مکان باقی مانده یعنی مساجد در کنار سایر آمکنه و نمادهای بی دینی جلوه خاص داشته است . در جمهوری اسلامی مکان های ضد دینی و یا نمادهای غیر دینی در سطح عمومی حذف شدند و مکان تجمیع متدینین هم متکثر گردید و فضای اجتماعی هم از نظر جلوه ظاهری دینی تر گردید؛ یک نمونه آن خود رسانه است که بافت و زندگی دینی و جلوه های دین را در طول شبانه روز بیشتر جلوه می دهد ؛ مثلا در دوره قبلی فقط از مسجد اذان پخش می شد در حالی که الان در رسانه ملی پخش اذان یک فرهنگ ملی شده است ؛ لذا نتیحه غلط از فرضیه ناقص بالا محل تردید جدی است چرا که سفیدی جلوه مساجد در کنار سیاهی و فساد دوره پهلوی جلوه ای داشته که این صورت مسئله امروز مفقود است و مسجد یکی از اماکن دینی و تجمع متدینین در کنار دهها مرکز دیگر است و جضور مردم در مجموع این مراکز ملاک است. 
این مطلب را هم باید اضافه نمود که گسست تاریخی بین زمان قبل و بعد از انقلاب اسلامی موضوع مهمی است که نباید به سادگی از کنار آن رد شده و نادیده گرفته شود . انقلاب اسلامی در ذات خود نوعی مهر بطلان بر تاریخ جهانی و خود مطلق انگاشت تجدد است . بررسی هر مسئله ای به غیر از تحقیق موردی و مصداقی باید در کلیت آن نیز مورد ارزیابی واقع گردد .
