پرسش یکی از مخاطبین کانال
سلام دکتر وقت بخیر! در ضعیف بودن حافطه ی تاریخی ماها شکی نیست!حتی این ضعف به وارونگی مفاهیم دچار شده و تاریخی برعکس در ذهن خیلی ها نقش بسته…پهلوی بزک شده گرفته تا حتی حوادث بعد از انقلاب سوال من مربوط به عامل اصلی این پدیده است متنی از یکی از فعالین رسانه ای خواندم که عامل اصلی را قرائت یک طرفه و حکومتی از تاریخ میداند که منجر به افزودن صفرای سکنجبینی شده است! نظر شما چیست؟ متن رو هم در پست بعدی میفرستم:
جواب : نجفی : با سلام و تشکر ؛ اینکه با یک قضاوت کلی مطلبی را مثل ضعف حافظه تاریخی به جامعه ایرانی نسبت دهیم و با قاطعیت از آن یک قاتونمندی تاریخی و جامعه شناختی استخراج کنیم ، محل تامل و مکث می باشد ۰ اما اینکه در برخی ازمنه مردم عمدا و یا سهوا قسمتی از تاریخ را فراموش می کنند ( یا نادیده می گیرند) یک مطلب درخور تاملی است و علل مختلفی دارد که میتوان به آن توجه نمود ۰ مثلا گاهی یک بعد برجسته ای در یک شخصیت تاریخی ورد زبانها می آید و سایر ویژگیهایش فراموش می گردد ؛ مثلا قنات سازی حاجی میرزا آقاسی و داستان مشهورش دهها سال بعد از مرگش ورد زبان بود و یا داستانهای شبانه و در لباس مبدل شاه عباس صفوی برای مردمی که میخواهند حکامشان عادل باشند و در عین حال در دسترس توده مردم ، هنوز هم جذاب است . در مورد سلسله پهلوی کمتر کسی به وابستگی و اجنبی زدگی و حقارت آنان شکی دارد ولی مسئله گرانی ها و ضعف دولت در برخی امور معیشتی ، برخی طبقات مردم را به نوعی واکتش منفی و حتی سطحی نسبت به شایعه ارزانی در دوره پهلوی می کشاند ؛ البته شعاری بودن قضیه و روی احساسات جوانان برنامه ریزی نمودن و عدم اطلاع آنها از گذشته فرصتی میشود تا شیپورچی های تبلیغی رسانه ای وارد این فضای احساسی و غیر عمیق شده و جهت گیریهای سیاسی خاص خود را بدهند ۰ اما در این مورد دو نکته امید بخش وجود دارد : اول قول استاد مطهری در فلسفه تاریخ که میگوید : تحریف از اعراض است و در نهایت حقیقت آشکار میشود۰ و دوم علاقه مردم به تاریخ و شناخت گذشته است چرا که تاریخ در حالی که ساده و شیرین است می تواند عمیق و عبرت آموز هم باشد۰ اما در مورد شبهه قرائت حکومتی از تاریخ ، باید بگویم درست است سیاست نظام ، اقتضای نوعی حساسیت ها را در تاریخ دارد ولی این امر بخاطر تنوع کتب و رسانه و ۰۰۰مطلبی نیست که در شرایط امروز جامعه واقعا وجود داشته و اینطور تماما غالب و حاکم باشد .
گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از ایبنا متن کامل پیام دکتر داوری اردکانی به شرح زیر است: به نام خداوند جان و خرد حضرت استاد دکتر موسی نجفی آثار مربوط به استعمارشناسی در ایرانی را گردآوری و منتشر کردند این اقدام فرهنگی در خور ستایش است من از زمانی که آقای دکتر نجفی را میشناسم، ایشان علاقه و رغبت خاص به کار در مورد استعمار و صورتهای مختلف آن داشتهاند. علاقه به تحقیق در مورد ماهیت شرقشناسی نیز به درک خاص ایشان از استعمار برمیگردد. درک ماهیت استعمار بر خلاف آنچه در ظاهر بهنظر میرسد، چندان آسان نیست و ازجمله موانع این درک تبلیغات سیاستمداران روی احساسات مردم استعمار کشیده است. اصولاً وقتی به چیزی نظر اخلاقی داریم و بهعبارتی دیگر آن را دوست میداریم یا دوست نمیداریم مشکل است که درباره آن اظهارنظر کنیم. پیداست که استعمارشدگان مظلومند و طبیعی است که مظلومان استعمار را دوست نداشته باشند و آن را اثر روح استیلاجوی غرب جدید بدانند این تلقی نادرست و این تلقی اخلاقی کاملاً مواجه است، اما باید مواظب بود که پردهای بر درک ماهیت استعمار نیندازد. وقتی بحث از استعمار پیش میآید، عدهای آن را حاصل و نتیجه سوداهای ارباب قدرت و حکومتهای ظالم میدانند، اما استعمار چیزی بیش از این هاست، استعمار آغاز گسترش تجدد است و چنین گسترش در ابتدا دشوار بوده است و از استیلای سیاسی مدد گرفتهاند تا هم بعضی مقاومتها را درهم شکنند و هم به منافع اقتصادی تسلط استعماری، بهرهمند و برخوردار شوند. اگر پیش از جنگ جهانی دوم صورت رسمی استعمار برچیده شد، راههای گسترش تجدد کم و بیش هموار شده بود. شرقشناسی که آنهم درسی از درسهای تجدد بود، برای جهان قدیم بود با استعمار آغاز شد و با پایان یافتن استعمار رسمی دوره آن هم بهسر آمد. اینکه شرقشناسی بخشی از کار استعمار بوده و سازمانهای استعماری بنای آن را گذاشتهاند، سخن درستی نیست. شرقشناسی یک دستگاه بزرگ علمی، وجهی از نگاه تجدد به جهان قدیم بود.. از همه شما متشکرم