?درسی از تاریخ دیپلماسی و توافق انگلیس و فرانسه
( به بهانه سیاست های برجامی اروپائیان)
✅قرار داد سایکس -پیکو را دولت های انگلیس و فرانسه درآغاز فوریه ی ۱۹۱۶ تصویب کردند و مفاد آن و حتی وجود آن تا دو سال محرمانه ماند و افشا نشد ؛ در این طرح بر سر خاور میانه بعد از جنگ توافق صورت گرفته بود ؛ اما نکته جالب در این طرح عدم اطلاع روسیه بود چرا که روسها در زمان مذکور متحد اصلی آنها در جنگ بودند ۰ اما جالب است که فرانسویان حتی دور از چشم انگلیس ها در بیست و ششم آوریل ۱۹۱۶ در تفاهم نامه ای محرنامه با روسها بر سر مناطق نفوذشان در خاک عثمانی توافق کردند ؛ یعنی در زمانی کوتاه دو توافق پنهان با دو متحد فعلی شان و رقیب آتی شان بستند۰
?دو نتیجه گیری اولیه که میتوان از این امر برای امروز داشت این است :
اول : پشت صحنه قدرتهای بزرگ تقسیم منافع است و چیزی به نام استقلال ملتها و احترام به حقوق کشورها در برابر منافع آنها پشیزی ارزش ندارد ۰
دوم : در این تقسیم منافع آنان مثل گرگها رفتار می کنند و حتی گاهی گرگهای دیگر را هم طعمه می کنند چنانکه آنها ، روسها که متحد استرتژیک شان بودند تا مدتها در جریان این توافق نگذاشتتد و از طرف دیگر بعدا فرانسه خود جداگانه با روسها به توافق رسید یعنی حتی به تعهد خودش با انگلیس نیز پای بند نبوده است ۰
توافق دو جانبه و یا چند جانبه احتمالی و پنهانی امریکا با اروپا در مسئله برجام در زمان حاضر نباید برای میراث داران سایکس – پیکو امر عجیبی باشد۰ و بخصوص از فرانسه با چنین سابقه ای در “اخلاق سیاسی” حتی با متحدان اروپایی اش چگونه میتوان انتظار معقول و اخلاقی شرفتمدانه داشت۰ کاش بیشتر در این مورد فکر کنیم که اروپا و بخصوص انگلیس و فرانسه سکه هایی دو رو هستند ؛ یک روی این سکه دموکراسی و حقوق بشر و روی دیگرش استعمار و منفعت جویی و برتری طلبی به شرق و حتی نسبت به متحدان غربی و دوستانشان است ۰
?اما نکته آخر این است که روح توافق سایکس – پیکو از نوعی روح برتری طلبی غربی و داشتن حیات خلوت در شرق و بخصوص غرب آسیا حکایت دارد ؛ با این افق دید و سابقه تاریخی و منطق استعماری میتوان امروز به علائق و میزان وابسته بودن اروپا به سوریه و عراق و فلسطین و لبنان و عربستان را با وضوح بیشتری دریافت ۰روح انقلاب اسلامی ایران در تقابل آشکار با این توافق نامه استعماری است و یکی از علل ریشه ای دشمنی غرب با ایران معاصر را باید از این منظر ببینیم ۰